Mở những hướng mới cho cải tạo chung cư cũ

23 khu tập thể với gần 1.000 tòa nhà chung cư cũ tại Hà Nội đã xuống cấp, cần cải tạo

Hệ quả là "quyền" và "lợi" của các bên qua thực hiện dự án không rõ ràng, khiến người dân sở tại không dễ chia sẻ và cuối cùng thì dự án không đẩy lên được. Chủ trương cải tạo chung cư cũ đã lâu, phương án đưa ra đã nhiều nhưng kết quả mới đạt 1% số lượng các chung cư cần cải tạo. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng trì trệ này nhưng nhìn từ thực tế thì vấn đề chính là giải quyết lợi ích giữa các bên liên quan chưa thỏa đáng. Hướng mở mới thúc đẩy các dự án cải tạo chung cư cũ chính là cho người dân sống tại các chung cư đó trực tiếp tham gia cổ phần của dự án, nguyên Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Mạnh Kiểm góp ý.

Doanh nghiệp được lời, người dân cũng lợi

Hà Nội hiện có khoảng 23 khu chung cư cũ với gần 1.000 tòa nhà với 30 ngàn hộ dân đang sinh sống. Trong số đó có 45 tòa cao tầng đã vào mức nguy hiểm có thể đổ sập bất cứ lúc nào thuộc các phường Phương Liệt, Giảng Võ, Trung Tự, Kim Liên, Quỳnh Lôi, Phương Mai… kể cả quận Hà Đông. Phần lớn số nhà chung cư đó được xây dựng từ những năm 1970-1980 đã xuống cấp, trong đó nhiều nhà xếp loại nguy hiểm cấp D buộc phải di dời để cải tạo.

Điển hình của tình trạng này là nhà B4, B14 Kim Liên; các nhà I1, I2, I3 Thái Hà; nhà C1 Thành Công, B6 Giảng Võ… Ai cũng dễ nhận thấy lợi ích của việc cải tạo chung cư cũ là tránh ngay được những hiểm họa có thể xảy ra đối với hàng chục ngàn người dân đang trong các căn hộ cũ đó; thu hút một lượng vốn ngân sách tương xứng để cải tạo nhà, qua đó làm đẹp cảnh quan không gian các khu chung cư thuộc vùng lõi của đô thị trung tâm; những người dân sở tại được thụ hưởng nơi ở mới tiện ích với không gian thoáng đãng, hạ tầng đồng bộ, thay cho nhà chật chội, tăm tối với những "chuồng chim" cơi nới trước kia…

Lợi ích như thế tại sao tốc độ triển khai các dự án cải tạo chung cư cũ vẫn chậm? Câu trả lời phần nhiều đang thuộc về phía các nhà quản lý của thành phố chứ không chỉ là người dân.

Ông Nguyễn Mạnh Kiểm, nguyên Bộ trưởng Bộ Xây dựng nhìn nhận: Trong câu chuyện cải tạo chung cư cũ, giữa doanh nghiệp, người dân và nhà quản lý còn nhiều điểm chưa gặp nhau. Hệ quả là "quyền" và "lợi" của các bên qua thực hiện dự án không rõ ràng, khiến người dân sở tại không dễ chia sẻ và cuối cùng thì dự án không đẩy lên được.

Chẳng hạn, còn có chuyện người dân nhà B6 Giảng Võ kiến nghị thay đổi chủ đầu tư; nhiều chủ đầu tư nhận dự án xong bỏ đó không triển khai cả năm trời đến khi buộc thành phố phải thay bằng chủ đầu tư khác… Cùng với nhiều vướng mắc khách quan khác, những nảy sinh đó có nguyên nhân từ việc bàn bạc với người dân chưa thấu đáo, việc kiểm tra năng lực của chủ đầu tư cũng chưa chặt chẽ. Trong khi đó, bản thân doanh nghiệp cũng gặp những khó khăn khi phải đích thân vào thỏa thuận với người dân, rồi lo thủ tục dự án, lo biện pháp giảm giá thành trong khi chiều cao công trình thì bị hạn chế bởi quy hoạch đô thị lõi.

Tham gia cổ phần, cộng đồng trách nhiệm người dân

Tháo gỡ vướng mắc trong cải tạo chung cư cũ, theo ông Nguyễn Mạnh Kiểm cách thiết thực nhất là cho người dân sở tại tham gia cổ phần dự án đó. Cách này, vừa huy động được thêm nguồn lực đầu tư cho dự án, người dân tham gia cổ phần có điều kiện giám sát quá trình thực hiện dự án, bảo vệ lợi ích của chính mình, vừa tránh được những dị nghị không đáng có giữa người dân với chủ đầu tư. Qua đó, nhà quản lý cũng nhẹ gánh trong việc thúc đẩy các dự án cải tạo chung cư cũ theo quy hoạch.

Qua tìm hiểu của chúng tôi, một đơn vị xây dựng đang đề xuất với cơ quan chức năng cải tạo bốn dãy chung cư cũ (xây từ 1978-1980) tại đường Lê Hồng Phong, quận Hà Đông theo cách này. Tiêu chí cải tạo chung cư này không khác mấy so với các chung cư cũ trong khu vực lõi đô thị trung tâm, ngoại trừ diện tích căn hộ rất uyển chuyển theo nhu cầu sử dụng và khả năng thanh toán của người dân sở tại (thấp nhất là 45m2/căn hộ).

Đáng chú ý là các hộ ở tầng 1 trước khi cải tạo nhà vẫn có diện tích kinh doanh dịch vụ thương mại sau khi chuyển sang nhà mới, được quy đổi theo hệ số nhất định. Có thể chia diện tích tầng 1 và các tầng thấp thành các ki-ốt phục vụ kinh doanh cho các hộ dân có tiêu chuẩn và nhu cầu. Cách này hạn chế là có thể tạo không gian không đẹp, nhưng bù lại đáp ứng nhu cầu và nhận được sự đồng tình của người dân. Đặc biệt, sau khi tiến hành khảo sát, lấy ý kiến của đông đảo người dân nơi đây, đơn vị đầu tư xây dựng trên đang đề xuất phương án cho người dân trong các nhà chung cư cũ tại đường Lê Hồng Phong trực tiếp tham gia cổ phần dự án cải tạo này.

Anh Nguyễn Văn Mạnh, một người dân sống trong chung cư cho biết: Chúng tôi đang mong chờ phương án trên được thông qua, với cách thức giải quyết quyền lợi của người dân cũng như doanh nghiệp thông qua cổ phần. Qua đó, khơi thông những khúc mắc trong cải tạo chung cư cũ, thúc đẩy dự án nhanh đến đích. Tuy nhiên, nhìn từ thực tế, thì không phải vướng mắc chỉ nằm ở phía người dân, mà chính giá trị của những "khu đất vàng" tại các chung cư cũ cũng đang là lực cản làm chậm chủ trương cải tạo chung cư cũ, vì sự thiếu công khai, minh bạch trong đánh giá lợi thế thương mại của nó.

Điều này, lý giải về sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp muốn đầu tư cải tạo chung cư cũ thời gian qua

(Theo CAND)

• 0
• By Admin
• 24/11/2011
• 17